Τεύχος 1: «Οικογένεια»
ΕΝΤΙΤΟΡΙΑΛ
Στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η μορφή της οικογένειας κατέχει έναν κεντρικό ρόλο, αναγνωριζόμενη ως θύλακας ατομιστικών, αντισυλλογικών αξιών και αντιλήψεων καθοριστικών για τη διατήρηση και την αναπαραγωγή του κυρίαρχου οικονομικού και κοινωνικού καταμερισμού.
Από τη μετακεϋνσιανή κοινωνία της δεκαετίας ογδόντα του περασμένου αιώνα μέχρι τη σύγχρονη κλειστή ισλαμοφοβική κοινωνία, που ο «πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία» σταδιακά επιχείρησε να οικοδομήσει, η επίκληση στην οικογένεια και στην ανάγκη για την προστασία και περιφρούρηση της αποτελεί μια σταθερά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και των ηθικών λόγων—εθνικιστικών, ρατσιστικών, ομοφοβικών—που τις νομιμοποιούν.
Πέρα όμως από την πολιτική διάσταση του αναβαθμισμένου ενδιαφέροντος για την «οικογένεια» που επιδεικνύουν τα καθεστώτα του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού σε διάφορες περιοχές τους κόσμου, η ιδεολογική λειτουργία και ο κοινωνικός της ρόλος απασχολούν διαχρονικά την πολιτική φιλοσοφία καθώς και τα πολιτικά κινήματα χειραφέτησης. Τοποθετημένη μέσα στο ιστορικό, οικονομικό, κοινωνικό πλαίσιο η οικογένεια διαδραματίζει ένα κεντρικό ρόλο στην κοινωνική παραγωγή, αναπαράγοντας την εργατική δύναμη και παράγοντας τις έμφυλες υποκειμενικότητες.
Από τη σκοπιά της φεμινιστικής φιλοσοφίας, η κυρίαρχη μορφή οικογένειας είναι το διαχρονικό θεμέλιο της πατριαρχίας: Ο άνισος έμφυλος καταμερισμός και η φυσικοποίηση της έμφυλης ανισότητας, η χειραγώγηση των σωμάτων των γυναικών και των αναπαραγωγικών τους λειτουργιών, η ενδοοικογενειακή βία και ο βιασμός, η ρύθμιση της σεξουαλικότητας και η επιβολή της ετεροσεξουαλικότητας, ο οικογενειακός έλεγχος και η εσωτερίκευση του είναι μερικά από τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της φεμινιστικής θεωρίας και κουήρ θεωρίας και της πολιτικής τους έκφρασης.
Από την άλλη πλευρά, οι σύγχρονες εμπειρίες της κοινωνικής κρίσης και της μόνιμης κατάστασης λιτότητας αναδεικνύουν ορισμένες αντιφάσεις. Η αντίληψη για την οικογένεια που λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας» επανέρχεται, αλλά όχι αποκλειστικά με τη μονοδιάστατη έννοια της ανταγωνιστικής προς το κράτος και προς το δημόσιο μορφής που προωθήθηκε στην πρώτη φάση του νεοφιλευθερισμού.
Το «πρόβλημα» οικογένεια τοποθετείται ξανά απέναντι στις επείγουσες ανάγκες που οι νεότερες μορφές φτώχειας επαναφέρουν, χωρίς να απεκδύεται ωστόσο από το ρυθμιστικό–κανονικοποιητικό ρόλο που επιτελεί, ειδικότερα στο πεδίο του φύλου και της σεξουαλικότητας.
Ποια είναι λοιπόν η «οικογένεια»—αυτή η υποτιθέμενα ενική οντότητα—και πώς επιδρά στην συγκρότηση των ταυτοτήτων μέσα στις σύγχρονες συνθήκες του ανταγωνιστικού καπιταλισμού και της γενικευμένης κοινωνικής κρίσης;
Με ποιους τρόπους συμβάλλει στη διατήρηση και στην αναπαραγωγή των σχέσεων εξουσίας;
Υπάρχουν ανανοηματοδοτημένες εκδοχές της και μέσα από ποιές εμπειρίες ή αφηγήσεις αυτές αναδεικνύονται;
Μέσα από το πρίσμα αυτών των προβληματισμών επιχειρούμε να κατανοήσουμε την «οικογένεια» προσεγγίζοντας:
Όψεις της φεμινιστικής θεώρησης της οικογένειας.
Tο σώμα και την ταυτότητα στο πλαίσιο της οικογένειας.
Τα αναπαραγωγικά δικαιώματα και τις σύγχρονες φεμινιστικές διεκδικήσεις.
Τη φυσικοποιήση της μητρότητας και τις ιδεολογικές προεκτάσεις της τεχνητής ή υποβοηθούμενης κύησης.
Τα έμφυλα στερεότυπα και τον έμφυλο καταμερισμό στην κρίση.
Τους συγγενικούς δεσμούς ως δίκτυα υποστήριξης των μεταναστευτικών και προσφυγικών διαδρομών στην Ευρώπη.
Την ακροδεξιά πολιτική ατζέντα για την οικογένεια.
Τους νεοσυντηρητικούς λόγους για τη μητρότητα, «το έθνος» και την οικογένεια.
Τους λόγους και τις πολιτικές του δημογραφικού προβλήματος.
Την ενδοοικογενειακή βία.
Την «Οικογένεια που διαλέγουμε».
Τις εναλλακτικές απεικονίσεις της οικογένειας στο σύγχρονο «weird» ελληνικό κινηματογράφο.
Συντακτικη ομαδα
Αναστασία Ευστράτογλου, Λίνα Θεοδώρου, Ελιάνα Καναβέλη, Αλίκη Κοσυφολόγου, Γιάννος Λεβισιάνος, Νάντια Μάντεση, Αναστασία Ματσούκα, Μαργαρίτα Νίκια, Μάνια Σωτηροπούλου, Έλενα Ψαρέα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Φεμινιστικές οπτικές στην οικογένεια – Αλίκη Κοσυφολόγου
Η κουλτούρα του Ballroom – Νάντια Μάντεση
Μία, δύο, πολλές οικογένειες (στον ελληνικό κινηματογράφο)- Αναστασία Ευστράτογλου
Η ντουλάπα, η μεσοτοιχία και ο ελέφαντας μέσα στο σπίτι – Γιάννος Λεβισιάνος-Λαμπρόπουλος
Γυναίκα με διπλωμένα χέρια – Έλενα Ψαρρέα
Ακροδεξιά ρητορική και ο δούρειος ίππος της οικογένειας- Ελιάνα Καναβέλη
Διεκδικώντας μια φεμινιστική και χειραφετητική δημογραφία – Θανάσης Τυροβολά
¿La sagrada familia mata¿ – Mάνια Σωτηροπούλου
Βιβλιοπαρουσιάσεις
Φύλο και επιθυμία στις Διαδοχικές ασυνέχειες της Γιώτας Τεμπρίδου – Μαρία Γεωργούλα
Ταινίες-μουσική
Μαμά Γύρισα, του Δημήτρη Κατσιμίρη, 2017 – Επιμέλεια Αλίκη Κοσυφολόγου
«Ένα αλλιώτικο παιδάκι»: Τραγούδι και βίντεο αφιερωμένα στη μνήμη του Ζακ Κωστόπουλου
Κατεβάστε ολόκληρο το τεύχος 1 σε pdf ΕΔΩ
η κιουρί@ | τεύχος 1 | καλοκαίρι 2019
Τα εικαστικά του τεύχους έγιναν από την Κατερίνα Ιωάννου, τη Μαρίνα Φραγκιουδάκη και τον Στάθη Χαλκιά, που φοιτούν στο τμήμα εικαστικών τεχνών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Ο σχεδιασμός τεύχους έγινε από τον Αλέκο Χατζιδάκι.
Η τεχνική υποστήριξη του site γίνεται από τον Αντώνη Φάρα και τους Sociality.
Τις και τους ευχαριστούμε όλες και όλους για τη στήριξη και τη βοήθεια <3.
